NERASS Najaarscongres 2025

Titel: Snijzaalpracticum: anatomie en dissectie van de voet & enkel op preparaten
Spreker: Karl Jacobs, anatoom, ACTA

Abstract:
In dit interactieve snijzaalpracticum neemt Karl Jacobs, anatoom verbonden aan ACTA, de deelnemers mee in een hands-on verkenning van de anatomie van de voet en enkel. Aan de hand van anatomische preparaten worden de belangrijkste structuren in detail bestudeerd, waaronder botten, spieren, pezen, ligamenten en neurovasculaire elementen.

De nadruk ligt op het herkennen van klinisch relevante anatomie in relatie tot veelvoorkomende pathologieën en chirurgische benaderingen. De dissectie biedt inzicht in de ruimtelijke relaties tussen structuren en hoe deze van invloed zijn op biomechanica, stabiliteit en mobiliteit van de voet en enkel.

Het practicum is bedoeld voor clinici die hun anatomische kennis willen verdiepen en toepassen in de praktijk. Door zelf te observeren en te dissecteren ontstaat een beter begrip van de anatomische basis voor diagnostiek en behandeling, met directe relevantie voor reumatologen, orthopedisch en plastisch chirurgen, physician assistants en revalidatieartsen.

Titel: Lichamelijk onderzoek van de voet/enkel: Orthopedisch vs. Reumatologisch
Sprekers: Kirsten Veenstra, orthopedisch chirurg, St. Maartenskliniek & Sylvia Kroese, reumatoloog, HAGA

Abstract:
Het lichamelijk onderzoek van de voet en enkel vormt een essentieel onderdeel van de diagnostiek binnen zowel de orthopedie als de reumatologie. In deze duo-presentatie belichten Kirsten Veenstra en Sylvia Kroese de overeenkomsten en verschillen in benadering tussen beide disciplines.

Aan de hand van casuïstiek en demonstraties wordt besproken hoe orthopedisch chirurgen en reumatologen het onderzoek structureren, welke specifieke testen zij toepassen, en hoe zij klinische bevindingen interpreteren in het licht van hun vakgebied. Denk hierbij aan het onderscheid tussen mechanische en inflammatoire klachten, het beoordelen van gewrichtsmobiliteit, standafwijkingen, peespathologieën en pijnprovocatie.

De presentatie biedt inzicht in hoe een multidisciplinaire benadering kan leiden tot een meer volledige diagnostiek en betere behandelkeuzes. Door het naast elkaar leggen van beide perspectieven ontstaat een verrijkend beeld van het lichamelijk onderzoek, met praktische handvatten voor artsen en physician assistants die werkzaam zijn in de reumachirurgie en aanverwante vakgebieden.

Titel: Praktische beeldvorming aan de hand van casussen: CT, MRI, Röntgen, Echo
Spreker: Simone Boks, radioloog, St. Maartenskliniek Nijmegen

Abstract:
In deze praktijkgerichte sessie bespreekt Simone Boks, radioloog aan de St. Maartenskliniek Nijmegen, de toepassing van verschillende beeldvormingsmodaliteiten bij voet- en enkelproblematiek aan de hand van concrete casussen. De nadruk ligt op het klinisch redeneren: welke techniek kies je bij welke vraagstelling, en wat zijn de interpretatievalkuilen?

Aan de hand van casuïstiek worden de sterktes en beperkingen van röntgen, echografie, CT en MRI besproken. Er wordt ingegaan op typische bevindingen bij degeneratieve, inflammatoire en traumatische aandoeningen, en hoe beeldvorming kan bijdragen aan het stellen van een diagnose, het monitoren van ziekteverloop en het plannen van interventies.

De sessie is interactief en gericht op praktische toepasbaarheid voor clinici. Door het gezamenlijk analyseren van beelden en het bespreken van keuzes in de diagnostische strategie, krijgen deelnemers inzicht in hoe beeldvorming optimaal ingezet kan worden in de multidisciplinaire zorg voor patiënten met voet- en enkelklachten.

Niek Vink

Echografie:

Abstract
Echografie is een beeldvormende techniek die voorheen voornamelijk binnen de radiologie werd toegepast. Door de snelle technologische ontwikkelingen is de apparatuur tegenwoordig gebruiksvriendelijker, nauwkeuriger en betaalbaarder geworden. Hierdoor is het voor clinici steeds beter mogelijk om echografie zelfstandig toe te passen bij de diagnostiek en follow-up van hun patiënten.

Voordelen van echografie in de klinische praktijk:

1. De clinicus kan bevindingen uit anamnese, lichamelijk onderzoek en beeldvorming direct integreren, zonder verlies van informatie of interpretatieverschillen in de overdracht naar de radiologie.
2. De patiënt hoeft niet te wachten op een verwijzing of afspraak bij de radioloog, waardoor diagnostiek en behandeling versneld kunnen plaatsvinden.
3. De echografische evaluatie kan dynamisch worden uitgevoerd, wat met statische beeldvorming (zoals MRI) niet mogelijk is.
4. Herhaald onderzoek is eenvoudig uitvoerbaar, waardoor het beloop van herstel of behandeling goed kan worden gevolgd.
5. De directe visuele feedback tijdens het onderzoek versterkt de uitleg en betrokkenheid van de patiënt.

Workshopopzet
De workshop start met een kort overzicht van de rol van echografie bij voet- en enkelklachten, gebaseerd op de ESSR-consensus van Sconfienza et al. (2018). Hieruit blijkt dat echografie vaak de voorkeur geniet boven MRI bij veel pees-, zenuw- en kapselaandoeningen, terwijl de toegevoegde waarde beperkt is bij het beoordelen van kraakbeenschade en dorsale ligamentaire structuren van de enkel. Tevens zal kort worden toegelicht dat echografie ‘operator dependant’ is, wat wil zeggen dat de diagnostische accuratesse van het echografisch onderzoek sterk afhankelijk is van de ervaring en kennis van degene die de echo maakt. Goede scholing / mentoring en voldoende scans maken is noodzakelijk om echografie op de juiste wijze in te zetten.

Aansluitend volgt een demonstratie met een echografietoestel en een proefpersoon, waarin enkele pezen en ligamenten worden getoond. Vervolgens krijgen de deelnemers de gelegenheid om zelf te oefenen aan verschillende echografiestations.

De workshop sluit af met twee casussen waarin echografie leidt tot een wijziging in het behandelbeleid van de clinicus, om zo de praktische relevantie te illustreren.

Titel: Niet-operatieve / conservatieve voetzorg van de reumavoet
Spreker(s): Werkgroep Voetzorg, NHPR

Abstract:
Conservatieve voetzorg speelt een cruciale rol in het behoud van mobiliteit en levenskwaliteit bij patiënten met reumatische aandoeningen. In deze sessie presenteert de werkgroep Voetzorg van de Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (NHPR) een overzicht van actuele inzichten en behandelstrategieën voor de reumavoet.

Aan bod komen screening en vroegtijdige herkenning van voetproblemen, het belang van multidisciplinaire samenwerking, en de inzet van hulpmiddelen zoals ortheses, aangepaste schoenen en zooltherapie. Ook wordt aandacht besteed aan huid- en nagelverzorging, pijnmanagement en het voorkomen van complicaties zoals ulcera en standsafwijkingen.

De sessie is praktijkgericht en biedt concrete handvatten voor zorgprofessionals die betrokken zijn bij de niet-operatieve behandeling van reumatische voetproblematiek. Door het delen van casuïstiek en best practices wordt duidelijk hoe conservatieve voetzorg een waardevolle aanvulling vormt op het chirurgische en medische behandelarsenaal.

Titel: Casuïstiekbespreking: op welk moment zet je welke zorgprofessional in?
Sprekers: Mark Stegeman, orthopedisch chirurg, St. Maartenskliniek & Wesley Koehl, fysiotherapeut

Abstract:
Een effectieve behandeling van voet- en enkelproblematiek vraagt om een goed afgestemde samenwerking tussen verschillende zorgprofessionals. In deze interactieve casuïstiekbespreking gaan Mark Stegeman en Wesley Koehl in op het moment waarop specifieke expertise wordt ingezet binnen het behandeltraject.

Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt besproken hoe de rol van de orthopedisch chirurg, fysiotherapeut, reumatoloog, podotherapeut en andere disciplines zich tot elkaar verhouden. De nadruk ligt op het herkennen van sleutelmomenten in het zorgpad: wanneer is chirurgisch ingrijpen aangewezen, wanneer volstaat conservatieve behandeling, en hoe verloopt de overdracht tussen disciplines?

De sessie biedt inzicht in het optimaliseren van samenwerking en verwijzing, met als doel het verbeteren van patiëntuitkomsten en het voorkomen van over- of onderbehandeling. Deelnemers krijgen praktische handvatten om multidisciplinaire zorg effectief vorm te geven in hun eigen praktijk.

Titel: Anatomie in de spreekkamer
Spreker: Lisette Langenberg, orthopedisch chirurg, St. Maartenskliniek

Abstract:
Deze sessie vormt een brug tussen de theoretische anatomie en de praktische toepassing ervan in de klinische setting. Lisette Langenberg, orthopedisch chirurg, sluit aan op het ochtendprogramma met een interactieve presentatie waarin deelnemers actief worden meegenomen in het visualiseren van anatomische structuren — vergelijkbaar met een “tekendictee”.

Deelnemers worden uitgedaagd om, op basis van verbale instructies, anatomische elementen zoals de extensoren en flexoren van de voet en enkel te tekenen. Deze aanpak stimuleert actieve verwerking van de eerder opgedane kennis uit de snijzaal en theoretische sessies, en helpt bij het verankeren van anatomische inzichten.

Daarnaast wordt er aandacht besteed aan hoe deze kennis direct toepasbaar is in de spreekkamer: hoe herken je structuren bij lichamelijk onderzoek, hoe leg je anatomie uit aan patiënten, en hoe gebruik je deze kennis bij het stellen van een diagnose of het plannen van een behandeling. De sessie is laagdrempelig, interactief en gericht op het versterken van klinisch anatomisch inzicht.